سازمان داوری سفیران صلح هدایت در راستای اجرای«سند تحول و تعالی قوه قضاییه» و «دستور العمل ساماندهی حل و فصل اختلافات از طریق داوری و ایجاد و توسعه نهادهای داوری» ابلاغی ریاست محترم قوه قضاییه به عنوان اولین نهاد داوری سازمانی کشور تحت نظارت مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضائیه تاسیس و در تیرماه 1400 با حضور معاون اول وقت قوه قضائیه در سالن همایش های بین المللی صدا وسیما افتتاح گردید.
موضوع فعالیت سازمان عبارت است از:
- حل و فصل اختلافات موضوع خانواده
- ایجاد صلح و سازش با هدف حفظ روابط فی مابین با بهره گیری از توان تخصصی داوران حرفه ای و شاخصین نظام حل اختلاف وفق قوانین موضوعه و آیین های داوری سازمانی
- توسعه فعالیت های نظام مند، سازماندهی و ترویج مدل های حل اختلاف جایگزین رسیدگی قضایی (ADR) .
داوری در برنامه هفتم توسعه
فصل 24- تحول قضایی و حقوقی
ماده 11- در اجرای بند 26 سیاست‌های کلی برنامه پنج ساله هفتم و به منظور تحقق اهداف کمّی زیر مطابق با احکام این فصل اقدام می‌شود.
اهداف کمّی سنجه‌های عملکردی تحول قضائی و حقوقی
| سنجه عملکردی | واحد متعارف | عملکرد | هدف کیفی در پایان برنامه |
| افزایش نرخ صلح و سازش | درصد | 45 | |
| میزان دسترسی آحاد مردم به روشهای جایگزین رسیدگی قضائی | درصد | 90 | |
| نسبت سهم داوری، میانجیگری و صلح یاری از رسیدگی‌های غیر‌قضائی | درصد | 30 |
داوری در سند تحول قضایی قوه قضائیه
بخش اول: سند تحول و تعالی قوه قضاییه(ابلاغیه ریاست محترم قوه قضاییه مورخه 1403/01/28)
چالش ٢ : اطاله در فرآیند دادرسی
عامل ١ : کثرت و افزایش پرونده های ورودی به قوه قضاییه
راهبرد ١ : توسعه روشهای صلح و سازش با هدف کاهش پرونده های ورودی به دادگستری
راهکارها :
١-طراحی و ایجاد سازوکارهای جدید صلح و سازش برای ترغیب طرفین اختلاف به توافق با یکدیگر بدون نیاز به مداخله سایرین به منظور افزایش انتفاع طرفین از حصول توافق در مقایسه با سایر روشهای حل اختلاف و استفاده از رویکرد توافقی و مشارکتی شدن دادرسی ها بر مبنای تجربیات موفق سایر کشورها (معاونت حقوقی و امور مجلس، پژوهشگاه، مرکز حل اختلاف- بلندمدت)
٢-پیگیری توسعه فعالیت واحدهای مددکاری در کلانتری ها و پاسگاه ها با هدف صلح و سازش و عدم ورود پرونده به دادگستری (دادگستری استانها، دادستانی کل کشور- کوتاه مدت)
راهبرد ٢ : توسعه روشهای حل اختلافات جایگزین رسیدگی قضایی
راهکارها :
١-تسریع در اجرای قانون «شوراهای حل اختلاف» و تشکیل دادگاه های صلح و افزایش بهره وری شعب شوراهای حل اختلاف از طریق آمایش شعب متناسب با نیازمندی های واقعی، تخصصی سازی شعب و ارجاع هدفمند پرونده ها (معاونت اول، معاونت راهبردی، معاونت منابع انسانی و امور فرهنگی، معاونت حقوقی و امور مجلس، معاونت مالی، پشتیبانی و امور عمرانی، مرکز حل اختلاف، دادگستری استانها- کوتاه مدت
٢-ایجاد سازوکارهای لازم برای کاهش زمان و هزینه «روشهای جایگزین رسیدگی قضایی» نسبت به «رسیدگی قضایی» و توسعه فرآیندهای صلح و سازش با تأکید بر موارد زیر:
الف- ارتقای فرآیند جذب اعضای شوراها با شناسایی هدفمند و به کارگیری اشخاص معتمد و دارای سرمایه اجتماعی نظیر روحانیون، اساتید دانشگاه، معلمان، هنرمندان و ورزشکاران
ب- گسترش و تقویت نقش آفرینی نهادهای اجتماعی مانند مساجد،سازمانهای مردم نهاد، هیأتهای مذهبی و تشکلهای دینی و گروههای اجتماعی مرجع در زمینه حل اختلاف
ج- طراحی الگوهای سازش رضایت بخش براساس اقتضائات بومی و منطقه ای
د- تسهیل استقرار هدفمند شوراهای حل اختلاف در قبل و حین رسیدگی قضایی و اجرای احکام با تأکید بر زندانها و واحدهای اجرای احکام
ر- بهینه سازی نظام پاداش با اولویت کیفیت فعالیتها
ز- توسعه فعالیت یاران صلح از طریق ساماندهی صلح یاری های تخصصی، طراحی و اجرای پویش های اجتماعی
س- برگزاری جشنواره سالانه تقدیر از فعالان برتر در زمینه صلح و سازش در سطح ملی و استانی (مرکز حل اختلاف، دادگستری استانها- کوتاه مدت)
3- پیگیری تدوین و تصویب «لایحه شیوه های جایگزین رسیدگی قضایی» مشتمل بر مواردی نظیر آیین داوری، محدودسازی مراجع قضایی در ابطال آرای داوری، داوری سازمانی و الحاقی و ضوابط آن، رسیدگی به اعتراض نسبت به رای داوری، افزایش دامنه موضوعی میانجیگری، به رسمیت شناختن فعالیت نهادهای مردمی در امر میانجیگری و توسعه ارجاع پرونده های کیفری به آنها، محدودیت ها و محرومیت های متناسب با تخلفات، هیأتهای انتظامی و ضوابط و نحوه رسیدگی آنها (معاونت حقوقی و امور مجلس، مرکز حل اختلاف – بلندمدت)
۴- توسعه امر داوری از طریق زمینه سازی برای تأسیس سازمان های داوری به ویژه در موضوعاتی نظیر خانواده، امور تجاری و اصناف و پرهیز از تصدی گری و ایفاء نقش اعتباربخشی با تأیید اساسنامه ها، تسهیل گری و نظارت بر عملکرد سازمان های داوری و رتبه بندی آنها و ارجاع براساس نتایج رتبه بندی و اصلاح شیوه ابلاغ در فرآیند داوری و ترویج الحاق شروط داوری در قراردادهای صنفی، تجاری و تخصصی و توسعه داوری های الحاقی، موردی و حرفه ای (مرکز حل اختلاف، دادگستری استانها- میان مدت)
